เมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม 2561 ฝ่ายบริหารเทคโนโลยีฐานและพัฒนากำลังคน จัดงานพิธีมอบทุนวิจัย BIOTEC Young Fellow’s Research Grants” (YFRG) ประจำปี 2561 โดยในปีนี้ผู้ได้รับทุนวิจัย คือ ดร.ธนธม ไชยลังการณ์ นักวิจัยห้องปฏิบัติการไวรัสวิทยาและเซลล์เทคโนโลยี หน่วยวิจัยไวรัสวิทยาและเทคโนโลยีแอนติบอดีจากโครงการ “การสร้างเซลล์ระบบประสาทจากเซลล์ต้นกำเนิดเสมือนตัวอ่อนแบบเหนี่ยวนำของสุกรและการศึกษาการติดเชื้อไวรัสพีอาร์อาร์เอสสายพันธุ์รุนแรงในเซลล์ดังกล่าว”
ดร.ธนธม เล่าถึงที่มาของโครงการว่า “โรคระบบสืบพันธุ์และระบบหายใจในสุกร ที่เกิดจากไวรัสพีอาร์อาร์เอส สร้างความเสียหายอย่างมากต่อระบบเศรษฐกิจของประเทศ เนื่องจากทำให้สุกรที่ติดเชื้อเกิดความผิดปกติในระบบหายใจ และทำให้สุกรแม่พันธุ์แท้งลูก และมีรายงานเพิ่มเติมว่าสุกรที่ติดเชื้อไวรัสพีอาร์อาร์เอสสายพันธุ์รุนแรง (HP-PRRSV) จะมีอาการทางระบบประสาทและตายในที่สุด โดย HP-PRRSV สามารถเจริญได้ในเซลล์ไมโครเกลียเพาะเลี้ยงที่ถูกแยกออกมาจากสมองของลูกสุกรเกิดใหม่ และยังกระตุ้นให้เซลล์ชนิดนี้สร้างสารหลายชนิดเพื่อตอบสนองต่อการอักเสบ แต่การศึกษาการติดเชื้อ HP-PRRSV ในระบบประสาทของสุกรมีข้อจำกัดสำคัญ คือ ขั้นตอนในการแยกเซลล์ระบบประสาทปฐมภูมิที่มีความซับซ้อนและเปราะบางออกมาจากลูกสุกรเกิดใหม่ รวมทั้งเซลล์ประสาทที่แยกได้ไม่สามารถแบ่งตัวเพิ่มจำนวนได้”
โครงการวิจัยฯ จึงมีเป้าหมายที่จะสร้างเซลล์ระบบประสาทของสุกร โดยใช้เทคโนโลยีเซลล์ต้นกำเนิดเสมือนตัวอ่อนแบบเหนี่ยวนำ ซึ่งมีการนำมาใช้อย่างแพร่หลายในการสร้างเซลล์ชนิดต่างๆ จากเซลล์ร่างกายเพื่อใช้ในการศึกษากลไกการเกิดโรคในมนุษย์ เซลล์ระบบประสาทของสุกรที่สร้างได้จะนำมาใช้ในการศึกษาการติดเชื้อไวรัสพีอาร์อาร์เอสสายพันธุ์รุนแรง โดยเปรียบเทียบกับไวรัสพีอาร์อาร์เอสสายพันธุ์ปกติ ทั้งในแง่ของความสามารถในการติดเชื้อ กลไกการติดเชื้อ และความผิดปกติที่เกิดขึ้นในเซลล์แต่ละชนิด
